Η πάταξη της φοροδιαφυγής είναι απόλυτα αναγκαία, ώστε η κυβέρνηση, παρά τις νέες αυστηρές δημοσιονομικές δεσμεύσεις από τις Βρυξέλλες, να μπορέσει μέσα σε μία τετραετία να προχωρήσει σε φορολογικές ελαφρύνσεις.
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες επικεντρώνονται στον ετήσιο ρυθμό αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών, εξαιρώντας τα έσοδα και τις δαπάνες για συγχρηματοδοτούμενα έργα και τις έκτακτες δαπάνες για φυσικές καταστροφές, καθώς και τους τόκους εξυπηρέτησης του χρέους.
Για την Ελλάδα συγκεκριμένα, το όριο αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών ορίστηκε στο 3,7% για το 2025 (περίπου 3,5 δισ. ευρώ), 3,6% το 2026, 3,1% το 2027 και 3% το 2028. Ε
Τέτοια έσοδα μπορούν να προκύψουν είτε από την άνοδο του ΑΕΠ είτε από την αποκάλυψη φορολογητέας ύλης, με το βάρος να πέφτει κυρίως στην πάταξη της φοροδιαφυγής, καθώς μια αύξηση 0,5% στα έσοδα από την ανάπτυξη απαιτεί αύξηση 5% του ΑΕΠ.
Στο πεδίο αυτό υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες. Παρότι δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για την έκταση της φοροδιαφυγής, η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι περίπου 60 δισ. ευρώ παραμένουν σε «γκρίζες» ζώνες της οικονομίας, από τα οποία η φοροδιαφυγή υπολογίζεται συντηρητικά σε 10-12 δισ. ευρώ. Ήδη υπάρχουν τα πρώτα θετικά αποτελέσματα από την αποκάλυψη φορολογητέας ύλης. Η σύνδεση του τεκμαρτού εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών με τον κατώτατο μισθό προβλέπεται να αποφέρει περίπου 500 εκατ. ευρώ, ενώ από την κατάργηση επιδομάτων για συγκεκριμένες κατηγορίες προβλέπονται επιπλέον 100 εκατ. ευρώ. Ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε ότι, χάρη στη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, «έχουμε το α’ εξάμηνο του 2024 κατά 10,3% παραπάνω έσοδα από ΦΠΑ σε σχέση με το 2023. Το υπόλοιπο 7,3% προέρχεται από την ανάπτυξη και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής».
Η ΑΑΔΕ είναι εξοπλισμένη για να ανταποκριθεί σε αυτό το έργο με ταμειακές συνδεδεμένες με το σύστημα POS και το Taxis, ηλεκτρονικά τιμολόγια, χρήση του myData για έσοδα και δαπάνες, προσυμπληρωμένες φορολογικές δηλώσεις και ελέγχους σε πραγματικό χρόνο με τη βοήθεια Τεχνητής Νοημοσύνης, ανταλλαγή πληροφοριών με άλλες χώρες, αυτοματοποιημένο άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών, διασταυρώσεις από διάφορες βάσεις δεδομένων και πλήρη ψηφιοποίηση των εφοριών και των τελωνείων.
Παράλληλα, ο υπουργός Χατζηδάκης ανακοίνωσε ότι την επόμενη εβδομάδα θα ξεκινήσει η διαβούλευση για το νομοσχέδιο που θα υλοποιεί τις προγραμματισμένες πρωτοβουλίες για το 2025, όπως η απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για κλειστά ακίνητα προς μίσθωση, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και τα κίνητρα για συγχωνεύσεις.
Η ουσιαστική μείωση της φοροδιαφυγής είναι βασική προϋπόθεση για έναν νέο γύρο φορολογικών ελαφρύνσεων. Η κυβέρνηση στοχεύει να πείσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής θα έχουν διαρκή θετική επίδραση στον προϋπολογισμό. Όπως αναφέρουν τα στελέχη του υπουργείου, «θα τους πούμε ότι έχω κάθε χρόνο αυτά τα μόνιμα και όχι συγκυριακά έσοδα, άρα πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο και μπορώ πλέον να μειώσω φόρους».
