Η σοβαρή πολεμική ένταση μεταξύ Ισραήλ–Ιράν υπό τον φόβο γενικής σύρραξης έχει σοβαρές και πολυεπίπεδες οικονομικές επιπτώσεις, τόσο περιφερειακά όσο και παγκοσμίως. Ακολουθεί ανάλυση κατά τομείς:
1. Ενεργειακή Ασφάλεια και Τιμές Πετρελαίου
➤ Επιπτώσεις:
• Απότομη αύξηση τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου λόγω αβεβαιότητας στον Περσικό Κόλπο.
• Απειλή για τα Στενά του Ορμούζ, από όπου διέρχεται το ~20% του παγκόσμιου πετρελαίου.
• Επιβάρυνση καυσίμων για μεταφορές, παραγωγή, θέρμανση – ειδικά σε ΕΕ & Ασία.
➤ Εκτιμώμενες συνέπειες:
• $ 80+ βαρέλι πιθανή βραχυπρόθεσμη τιμή.
• Επανεμφάνιση πληθωριστικών πιέσεων.
2. Εμπόριο & Ναυτιλία
➤ Επιπτώσεις:
• Ναυτιλιακές καθυστερήσεις ή αποκλεισμοί στο Περσικό Κόλπο.
• Επιθέσεις σε εμπορικά πλοία (όπως των Χούθι στη Ερυθρά Θάλασσα).
• Άνοδος ναύλων, ασφάλιστρα πλοίων, και κόστη logistics.
➤ Ιδιαίτερη ευπάθεια:
• Εισαγωγές πρώτων υλών, σιτηρών, πετροχημικών.
• Ελληνική ναυτιλία: αυξημένα λειτουργικά και ασφαλιστικά κόστη.
3. Χρηματοπιστωτικές Αγορές
➤ Αντίδραση αγορών:
• Πτώση σε μετοχές, ειδικά κλάδους με υψηλό κόστος ενέργειας.
• Άνοδος χρυσού και δολαρίου ως ασφαλή καταφύγια.
• Πτώση νομισμάτων αναδυόμενων αγορών.
4. Τοπική και Περιφερειακή Οικονομία
➤ Ισραήλ:
• Πτώση επενδύσεων.
• Μείωση τουρισμού, τεχνολογικών εξαγωγών.
• Αντίστροφη μετανάστευση & υποτίμηση Shekel.
➤ Ιράν:
• Νέες κυρώσεις.
• Μείωση εξαγωγών πετρελαίου.
• Χρηματοδότηση πολέμου με υψηλό κοινωνικό κόστος.
Οι Σημαντικότερες Επιπτώσεις για την Ελλάδα
Οι σημαντικότερες επιπτώσεις για την Ελλάδα από μια ενδεχόμενη σύρραξη Ισραήλ – Ιράν εστιάζονται σε 5 βασικούς τομείς: τουρισμό, ναυτιλία, εμπόριο, ενεργειακό κόστοςκαι γεωπολιτική σταθερότητα. Ακολουθεί στοχευμένη ανάλυση:
1. Πλήγμα στον Τουρισμό Ανατολικής Μεσογείου
•Η Ελλάδα μπορεί να θεωρηθεί “γειτονική ζώνη αστάθειας”, ειδικά από επισκέπτες τρίτων χωρών (ΗΠΑ, Ασία).
•Ακύρωση κρουαζιέρων και πακέτων πολυπροορισμών (π.χ. Ελλάδα–Τουρκία–Ισραήλ–Αίγυπτος).
•Αύξηση ασφαλιστικών καλύψεων για ταξιδιωτικούς παρόχους.
•Επιβάρυνση τουριστικής εικόνας: λιγότερες κρατήσεις σε νησιά και περιοχές κοντά στην Ανατολική Μεσόγειο.
2. Επιβάρυνση Ελληνικής Ναυτιλίας
• Πιθανές επιθέσεις ή εμπλοκές στα στενά του Ορμούζ και Ερυθρά Θάλασσαοδηγούν:
• σε αύξηση ναύλων και ασφαλίστρων,
• σε rerouting πλοίων μέσω Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας (Αφρική),
• σε καθυστερήσεις και μειωμένη αξιοπιστία logistics.
• Οι ελληνόκτητες ναυτιλιακές θα δουν άνοδο λειτουργικού κόστους και πιθανές πιέσεις σε ναυλώσεις.
3. Διατάραξη Εμπορίου & Εισαγωγών
• Καθυστερήσεις εμπορευμάτων από Ασία μέσω Σουέζ → σημαντικό για logistics, μεταποίηση και λιανικό εμπόριο.
• Αύξηση κόστους εισαγωγών, ειδικά σε ενέργεια, πρώτες ύλες, και τεχνολογικά προϊόντα.
• Ανασφάλεια στις εξαγωγές προς χώρες της Μέσης Ανατολής, Β. Αφρικής.
4. Ενεργειακή Αναστάτωση – Κόστος Καυσίμων
• Αύξηση τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου, με άμεσο αντίκτυπο σε:
• Μεταφορές (οδικές, ακτοπλοΐα, αεροπορικές),
• Κόστος παραγωγής,
• Οικιακή θέρμανση & ηλεκτρικό ρεύμα.
• Επιβάρυνση πληθωρισμού στην Ελλάδα, ιδιαίτερα σε τρόφιμα και ενέργεια.
5. Γεωπολιτική & Διπλωματική Πίεση
• Πίεση στην Ελλάδα να διατηρήσει ισορροπία μεταξύ ΗΠΑ, Ισραήλ και αραβικών χωρών.
• Ενίσχυση του ρόλου της Ελλάδας ως ενεργειακός και γεωπολιτικός κόμβος(LNG, EastMed).
• Ενδεχόμενη αύξηση στρατιωτικής επιτήρησης σε Αιγαίο και Κύπρο.
Εκτιμώμενες Οικονομικές απώλειες σε ποσά και ποσοστά
• Περίοδος κρίσης: 3 μήνες, με έντονη γεωπολιτική αστάθεια και αβεβαιότητα.
• Δεν υπάρχει γενικευμένος πόλεμος στη Μέση Ανατολή, αλλά διακοπές εμπορίου και ενεργειακής ροής.
• Η Ελλάδα επηρεάζεται έμμεσα, όχι άμεσα από στρατιωτικές επιχειρήσεις.
• Ο τουρισμός επηρεάζεται άμεσα: πρόκειται για ευαίσθητο τομέα στην «αντίληψη ασφάλειας».
• Η ενέργεια είναι ο μεγαλύτερος οικονομικός αποδέκτης, λόγω της εξάρτησης από εισαγωγές.
• Η ναυτιλία βλέπει αύξηση κόστους, αλλά μπορεί να μετακυλίσει μέρος του στα ναύλα.
• Το εμπόριο επηρεάζεται μέσω logistics & ασφάλειας – ειδικά στις προμήθειες από Ασία.
