Μετά την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, ο ΝΟΚ καταργείται στην ουσία, όπως και οι ευεργετικές του διατάξεις.
Το ανώτατο δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματικές τις ρυθμίσεις που παρείχαν “μπόνους” στις δομήσιμες επιφάνειες κάθε οικοδομής, ξεπερνώντας τον συντελεστή δόμησης. Μεταξύ άλλων, κρίθηκαν αντισυνταγματικά τα μέτρα που αύξαναν την επιφάνεια μέσω ενεργειακής αναβάθμισης, χώρων πρασίνου και κοινόχρηστων χώρων.
Επιπλέον, το ΣτΕ ακύρωσε ρυθμίσεις όπως η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης των εσωτερικών εξωστών (πατάρια), των δωματίων κύριας χρήσης 35 τ.μ. στο δώμα, καθώς και η εξομοίωση πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια. Αντίθετα, διατήρησε τη μη προσμέτρηση των έρκερ και των κλιμακοστασίων. Η απόφαση επισημαίνει ότι οποιαδήποτε κίνητρα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στον πολεοδομικό σχεδιασμό μέσω ειδικών επιστημονικών μελετών, ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.
Ποιοι μπορούν να χτίσουν;
Η απόφαση του ΣτΕ ορίζει ότι όσες οικοδομές βρίσκονται ήδη στο στάδιο υλοποίησης, με εργασίες που έχουν ξεκινήσει πριν από τις 11 Δεκεμβρίου, μπορούν να ολοκληρωθούν κανονικά. Έτσι, κατασκευαστές που είχαν επενδύσει χρήματα και είχαν παγώσει τις εργασίες τους, παίρνουν “ανάσα” για να συνεχίσουν.
Αντίθετα, εργολάβοι που είχαν λάβει οικοδομικές άδειες αλλά δεν ξεκίνησαν εργασίες, θα χρειαστεί να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες, αφού οι άδειες που βασίζονται στις αντισυνταγματικές διατάξεις δεν μπορούν να ισχύσουν. Εξίσου δύσκολη γίνεται η κατάσταση για όσες οικοδομές ή άδειες βρίσκονται σε εκκρεμότητα στα δικαστήρια, καθώς η απόφαση του ΣτΕ δίνει το “πράσινο φως” για να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες, ενώ οι προσφυγές μπορούν να βασιστούν στην αντισυνταγματικότητα των διατάξεων.
Τι μέλλει γενέσθαι;
Από το 2025 και μετά, οι όροι δόμησης θα διαμορφωθούν σε εντελώς νέα βάση, καθώς οι ευεργετικές διατάξεις του ΝΟΚ, που επέτρεπαν αύξηση της δομήσιμης επιφάνειας έως και 40%, δεν θα ισχύουν. Οι κατασκευαστές δεν θα μπορούν να χρησιμοποιούν μεμονωμένες ευνοϊκές ρυθμίσεις, όπως συνέβαινε μέχρι το 2020.
Παρόλα αυτά, η κυβέρνηση φαίνεται να προσανατολίζεται σε νέα πολεοδομικά κίνητρα. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θ. Σκυλακάκης, δήλωσε: “Η απόφαση του ΣτΕ αφορά κατά κύριο λόγο τη νομολογία για τη συνταγματικά προβλεπόμενη ανάγκη τοπικού πολεοδομικού σχεδιασμού. Ταυτόχρονα, επιβεβαιώνεται η δυνατότητα ειδικών κινήτρων, όπου είναι αναγκαίο, όπως στα ύψη, στα δώματα και στις φυτεμένες στέγες. Αυτά τα εργαλεία είναι κρίσιμα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ειδικά στις πυκνοδομημένες περιοχές”.
Ο υπουργός υπογράμμισε ότι τα νέα κίνητρα θα ενσωματωθούν στον πολεοδομικό σχεδιασμό που βρίσκεται σε εξέλιξη, μέσα από νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, με στόχο τη νομική ασφάλεια και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
