Οι προσδοκίες των συμβούλων μάνατζμεντ για την ελληνική οικονομία επιδεινώθηκαν για το επόμενο έτος.
Το Βαρόμετρο του Συνδέσμου Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ (ΣΕΑ) κατέδειξε την επιδείνωση αυτή, ιδιαίτερα στην πορεία της οικονομίας για τους επόμενους 12 μήνες. Ο γενικός δείκτης GRe+1, που αντικατοπτρίζει τη μέση τιμή μεταξύ των δεικτών οικονομικής συγκυρίας και των παραγωγικών συντελεστών, έφτασε στο 15,4% στο τέλος του τρίτου τριμήνου από 22,3% το προηγούμενο τρίμηνο. Η ετήσια πτώση ήταν ακόμη πιο έντονη, καθώς το τρίτο τρίμηνο του 2023 ο δείκτης ήταν στο 25,8%. Αυτή η μείωση στις προσδοκίες αποδίδεται σχεδόν ισόποσα στις δύο συνιστώσες του GRe+1, δηλαδή τόσο στις προβλέψεις για τα βασικά οικονομικά μεγέθη όσο και στους παραγωγικούς συντελεστές.
Το τρίτο τρίμηνο, η μέση διαφορά μεταξύ των «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων για τις πέντε μεταβλητές του δείκτη οικονομικής συγκυρίας (ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, ανεργία, ιδιωτικές επενδύσεις σε πάγιο κεφάλαιο, εξαγωγές και γενική μεταβολή τιμών) μειώθηκε στο 21,8% από 28,2% στο δεύτερο τρίμηνο του 2024, ενώ ήταν 52,0% την ίδια περίοδο πέρυσι.
Η πτώση αυτή οφείλεται κυρίως στις εκτιμήσεις για τον ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας, πιθανώς λόγω ανησυχιών για τις εξελίξεις στις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης. Συνδέεται επίσης με την αύξηση του πληθωρισμού και την αβεβαιότητα για τις ιδιωτικές επενδύσεις. Αντίθετα, παρατηρήθηκε μικρή βελτίωση στις προσδοκίες για την ανεργία, ενώ οι προοπτικές για τις εξαγωγές παρουσίασαν πιο θετική μεταβολή. Η ίδια εικόνα επικρατεί και σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2023.
Αξιοσημείωτη είναι η μεγαλύτερη πτώση της αισιοδοξίας των συμβούλων για τους παραγωγικούς συντελεστές το τρίτο και το δεύτερο τρίμηνο του 2024, σε σχέση με τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη. Η διαφορά «αισιοδοξίας» και «απαισιοδοξίας» στις μεταβλητές του δείκτη παραγωγικών συντελεστών (ανθρώπινο δυναμικό, χρηματοδοτικές συνθήκες, δημόσιες υποδομές, επιχειρηματικότητα και θεσμικό πλαίσιο) έγινε μονοψήφια στο 9,0%, από 16,4% το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ το 2023 ήταν 23,1%. Η επιδείνωση αφορά όλες τις μεταβλητές.
Σε τριμηνιαία βάση, η πιο έντονη κάμψη καταγράφηκε στις προσδοκίες για την επιχειρηματικότητα και τις δημόσιες υποδομές, αν και οι περισσότεροι σύμβουλοι προβλέπουν σταθερότητα στους επόμενους δώδεκα μήνες και για τις πέντε μεταβλητές.
Σε ό,τι αφορά τους παράγοντες που περιορίζουν την επιχειρηματική δραστηριότητα, οι κύριοι τρεις εξακολουθούν να συνδέονται με προβλήματα στον δημόσιο τομέα: η αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση κατατάσσεται πρώτη, ακολουθούμενη από τη λειτουργία της δικαιοσύνης, ενώ οι ασυνέχειες στη λειτουργία του κράτους καταλαμβάνουν την τρίτη θέση. Ακολουθούν οι επιπτώσεις του φορολογικού πλαισίου, λόγω των συχνών αλλαγών και της υψηλής φορολογίας.
